T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
UŞAK / MERKEZ - Uşak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Elektrik-Elektronik alanı bugün diğer tüm alanları geliştiren, temel ve üretken bir sanayiye dönüşmüşdurumdadır. Alan, bugün kendi tasarım ve teknolojilerini geliştirecek güce ulaşmıştır. Elektrik-Elektronik alanı birçok alanı etkilerken, ekonomiye kendi üretimi, ihracatı ve istihdamıyla yaptığı birinci derece katkının yanında, diğer sektörlere olan etkileriyle ikinci derece katkılarda da bulunmaktadır. Bu alanındaki teknoloji değişimleri ve kalite artışlarının, sektörürünlerini girdi olarak kullanan birçok alanda kalitenin artmasına olumlu etkide bulunacağı anlamına gelmektedir.Bu alan, ürün ve teknoloji ömürlerinin giderek kısaldığı, hızlı değişen, dinamik bir alandır. Alanın bu özellikleri AR-GE araştırmalarının ve nitelikli personel istihdamının önemini artırmaktadır.
Elektrik-Elektronik sektörü Türkiye'de montaj sektörü olarak başlamış, daha sonra özellikle 1990'lardan itibaren hızlı bir şekilde gelişerek 2002 yılında 3,5 milyar dolar ihracat gelirine ulaşmıştır. Orta ve büyük ölçekli firmalar olarak özellikle Marmara ve Ege bölgesine yayılan bu sektör Türkiye'de, teknik ve yapısal açıdan 6 alt sektörden oluşmaktadır. Bu alt sektörler ve içerdikleri alanlar, bileşenler, tüketim cihazları, telekomünikasyon, profesyonel endüstri cihazları, askerî elektronik cihazlar ve bilgisayar alt sektörüdür. Elektronik ürünler ticareti, çok uluslu şirketler tarafından yönlendirilen ağların geniş bir coğrafyaya dağılımına dayanmaktadır.
Genellikle ABD, AB ülkeleri ve Japonya'nın oluşturduğu çok uluslu şirketler, kendiülkelerindeki yüksek üretim maliyetlerinden (pahalı iş-gücü ve yüksek vergi oranları) dolayı üretim merkezlerini, ucuz iş-gücü ve düşük vergi veya vergi muafiyeti sağlayan Doğu Asya ülkelerine kaydırmışlardır.Bundan dolayı,gelişmekte olan Doğu Asya ülkelerinin(Çin, Tayvan, Singapur, Malezya, Filipinler, Tayland ve Endonezya) ihracatları içerisinde elektronik sektörünün büyük payı vardır.
Bobinajcı, çeşitli DC/AC elektrik motorları, transformatörler vb. özel elektrik makinelerin sarım, bakım, onarım, montaj ve testlerini kendi başına ve belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Büro makineleri teknik servis elemanı, fotokopi, priport, faks makineleri, nokta vuruşlu yazıcı, yazar kasa, lazer yazıcı, mürekkep püskürtmeli yazıcı, para sayma vb. cihazların her türlü elektrik, elektronik ve mekanik arızalarını tespit etme ve onarma ile ilgili işleri kendi başına belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Ev ve iş yerlerinde soğutma, ısıtma, pişirme, temizlik, kişisel bakım cihazlarının bakım/onarım ve montajı ile ilgili işleri kendi başına belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Elektrik-Elektronik alanında; bina içi ve dışı elektrik tesisatının ve tüm elektrik panolarının kurulumu ile ilgili işleri kendi başına belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Elektrik Elektronik alanında, fabrika, atölye vb. işletmelerdeki sistemlerin bakım ve onarımı ile ilgili işleri, kendi başına belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Işık ve seslendirme sistemlerinin montaj bakım ve onarımına ilişkin işlemleri, radyo, CRT televizyon, LCD televizyon, plazmatelevizyon, projeksiyon televizyon, video, müzik seti, ev sinema sistemleri, VCD-DVD player, kamera arıza ve bakımına ilişkin işlemleri, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Binalara ait yangın algılama ve ihbar sistemleri, kapalı devre kamera kontrol güvenlik sistemleri (CCTV), soygun alarm ve ihbar sistemleri, geçiş kontrol sistemlerinin tesisi, kurulum bakım ve onarımına ilişkin işlemleri, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Haberleşme teknik elemanı, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde mobil iletişim cihazlarının kontrol bakım ve onarımını, uydu ve TV anten sistemlerinin tesisini, binalarda ve yerel dağıtım şebekesinde haberleşme tesisatını projeye uygun olarak döşeme, tesisatın ve cihazların montaj, bakım ve onarımını yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Elektrik-Elektronik alanında yüksek gerilim tesislerinin, iletim, dağıtım ve koruma sistemlerinin kurulumu bakım onarımı ile ilgili işleri kendi başına belirli bir süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
Meslekte çalışacak kişilerin tüm duyu organları işlevlerini tam olarak yerine getirmelidir. El becerisine dayalı bir meslek alanı olduğundan, el ve parmaklarını ustalıkla kullanabilmelidir. Ayrıca titizlik ve özen isteyen bir çalışma gerektirdiğinden kişinin sabırlı, dikkatli, tedbirli ve titiz olması gerekir.Mekanik konulara ilgili ve yetenekli, alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan, tırmanma ve uzanma gibi bedensel çalışmaları yapabilecek kadar güçlü ve dayanıklı, yükseklik korkusu olmayan, sesleri ayırt edebilme yeteneğine sahip, ince ayrıntıları algılayabilen, başkaları ile iş birliği içinde çalışabilen, sorumluluk duygusu gelişmiş kimseler olması gerekir. Fen bilimlerine, matematik, bilgisayar ve yabancı dille ilgili ve bu alanlarda başarılı kişiler olmaları gerekmektedir.
Bobinajcılar ; fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı temiz, iyi aydınlatılmış ve gürültüden uzaktır. Bobinajcı görevini kısmen ayakta yürütür ve işi birinci derecede malzeme ve makinelerle ilgilidir.
Büro makineleri teknik servis elemanları ; çalışmalarını iş yerlerinin, fabrikaların ofislerinde ve kapalımekanlarında yürütürler. Gürültüden uzaktemiz ve çok ağır olmayan bir iş ortamına sahiplerdir. Ayrıca büro makinelerinin periyodik bakımlarının genelde firmaların kendi işyerlerinde ve kısa sürede yapılması istediğinden sürekli hareket hâlindedirler.
Elektrikli ev aletleri arıza bakım onarım elemanları ; çalışmalarını evlerde ve bakım onarım atölyelerinde yürütürler. Sürekli hareketlilik ve değişik iş ortamlarında çalışma gerektiren bir meslektir.
Elektrik tesisatçısı ve pano montörleri ; inşaatlarda, elektrik santrallerinde, şantiyelerde, ev ve iş yerlerinde çalışırlar. Çalışma ortamı tesisatın kurulduğu yere göre değişmekle beraber genellikle kapalı ortamlarda görev yaparlar. Elektrik dağıtım sistemlerinde çalışırken değişik hava koşullarında, yüksek yerlere tırmanarak zor şartlarda çalışmaları gerekebilir. Elektrik panosu montörleri inşaatlarda, elektrik santrallerinde, şantiyelerde çalışırlar. Görevlerini yaparken dikkatsiz davranmaları önemli kazalara yol açabilir .
Endüstriyel bakım-onarım elemanları ; istihdam edildikleri işletmenin çalışma sahasına (kâğıt, gıda, tekstil, otomotiv, tıp vb.) göre farklı ortam ve koşullarda çalışabilirler. Ayrıca, güç elektroniği, PLC (Programlanabilir Lojik Kontrol) yazılım ve uygulamaları, ölçüm/kontrol sensör sistemleri onarımı, elektronik AC, DC sürücü (driver) üniteleri onarımı, endüstriyel elektrik motorları, otomasyon sistemleri bakımı, elektronik kart onarımı, endüstriyel ağlar, enstrümantasyon gibi kurulu sistemin çalışma devamlılığı ve işletme sürekliliğinin sağlanması ile ilgili görev ve sorumlulukları yerine getirirler.
Görüntü ve ses sistemleri teknik servis elamanları ; radyo, televizyon bakım onarımı, müzik seti ve CD bakım-onarımı, video bakım-onarımı, tuner, uzaktan kumanda, parça bakım-onarımı şeklinde kendini göstermektedir. Ayrıca, otomobillerin elektronik aksamındaki seslendirme sistemi, oto-radyo ve teyplerinin bakım-onarım işlerini de radyo ve televizyon bakım-onarımcıları yapmaktadır. Kapalı mekânlarda, uygun koşullarda çalışılmaktadır. Ayrıca sinema, tiyatro, konser salonları, stadyum, açık hava tiyatroları çalışma alanları olabilir.
Güvenlik sistemleri teknik elemanı ; ortam olarak ev, iş yerleri ve fabrikaların kapalı ve açık mekanları kullanılır. Her türlü hava koşullarında çalışırlar. Genelde yeni kurulan bina ve mekanların güvenlik sistemlerini kurduklarından değişik mekanlarda çalışırlar. Bu meslek daha çok küçük ölçekli işletmeler tarafından yürütülmektedir.
Haberleşme sistemleri elemanları ; daha çok binalarda ve yüksek yerlerde sistem kurulumu üzerine çalışırlar. Her türlü hava koşulunda çalışmaktadırlar. Aynı zamanda kapalı ortamlarda teknik servis elemanı olarak iş yaparlar.
Yüksek gerilim sistemleri teknik elamanları ; inşaatlarda, elektrik santrallerinde, şantiyelerde, fabrika ve iş yerlerinde çalışırlar. Çalışma ortamı tesisatın kurulduğu yere göre değişmekle birlikte genellikle açık ortamlarda görev yaparlar. Elektrik dağıtım sistemlerinde çalışırken değişik hava koşullarında, yüksek yerlere tırmanarak zor şartlarda çalışmaları gerekebilir. Görevi yaparken dikkatsizlik önemli kazalara yol açabilir.
Bobinajcılar, genellikle elektrik ve elektronik sanayi işletmelerinde, elektrik makineleri imal eden iş yerlerinde, montaj birimlerinde ve servis atölyelerinde çalışırlar. Özellikle sanayinin gelişmiş olduğu illerde meslek elemanlarına yoğun bir şekilde ihtiyaç duyulmaktadır. Bobinajcılık mesleği günümüzde çoğunlukla küçük ölçekli iş yerlerinde yapılmaktadır. Bu meslekte, sanayi motorları, ağır sanayi motorları, beyaz eşya ve oto elektrik bobinajcılığı şeklinde uzmanlaşmaya gidilmektedir.
Büro makineleri teknik servis elemanı , teknik servislerde, cihazların üretiminin yapıldığı fabrikalarda, büro makinelerinin yaygın olarak kullanıldığı büyük ölçekli firmalarınteknikdepartmanlarındaçalışabilir veya kendi iş yerini açabilir.
Elektrikli ev aletleri teknik servis elemanı , elektrikli ev aletlerinin yetkili servislerinde, elektrikli ev aletleri üreten işletmelerde ve kendi iş yerinde çalışabilir. Hızla ilerleyen teknolojiye paralel olarak farklı tekniklerin kullanılmaya başlaması ve elektrikli ev aletlerinde ürün yelpazesinin çoğalması, meslekte branşlaşmayı hızlandırmıştır. Son yıllarda, yerli üretici yetkili servislerinin sayısı giderek artmakta ve bu meslek yaygın bir şekilde yetkili servisler tarafından yürütülmektedir. Elektrikli ev aletlerinin bakım onarımı çoğunlukla arızalı parçaların değiştirilmesi şeklinde yapılmaktadır. Ancak, özellikle ithal ürünlerde, zaman zaman yedek parça teminindeki zorluklar ve parçanın yenisi ile değiştirilmesinin yüksek maliyetli olması nedeniyle onarım yoluna da gidilmektedir. Bu meslekte, arıza tespiti ve arızanın giderilmesi yanında müşteri ilişkileri de giderek daha fazla önem kazanmaktadır.
Elektrik tesisatçılığı ve pano montörlüğü , alan elektrik enerjisinin vazgeçilmez olduğu günümüzde yerini koruyarak genişlemektedir. Bu meslek, evlerde ve iş yerlerinde kullanılan, hayatı, gündelik işleri kolaylaştıran ve yeni tesis ve tesisatlar ile yenilenmektedir. Elektrik tesisatçılığı genellikle küçük ölçekli işletmeler bünyesinde yürütülmektedir. Her türlü binanın (konut, iş yerleri, bankalar, hastaneler, okullar, fabrikalar, tüneller, metrolar v.b.) elektrik tesisatını projeye uygun olarak döşemek, bakım ve onarımını yapmak bu mesleği icra edenlerin görev alanına girmektedir. Mesleğin istihdam durumu, inşaat sektörüne bağlı olarak değişebilmektedir. Pano montörü olarak çalışan kişiler tesisat işlemlerinin, atölye, sistem ya da makinenin çalıştırılması ile ilgili yüzü ile ilgilenirler. Temel işlemler, mekanik montaj, bara işleme, kablo montajı ve pano testi gibi alanlarda ihtisaslaşma görülebilmektedir. Bu alanda çoğunlukla küçük ölçekli işletmelerin faaliyet gösterdikleri gözlenmektedir.
Endüstriyel bakım onarım elemanının , iş bulma imkânları oldukça fazladır. Kamuya ve özel sektöre ait kurum ve kuruluşların elektrikle ilgili birimlerinde, elektrik santrallerinde, fabrikalarda, şantiyelerde ayrıca, güç elektroniği, PLC yazılım ve uygulamaları, ölçüm/kontrol sensör sistemleri onarımı, elektronik AC, DC sürücü (driver) üniteleri onarımı, otomasyon sistemleri bakımı, elektronik kart onarımı, endüstriyel ağlar, enstrümantasyon ve elektromekanik gibi alanlarda istihdam edilmektedirler. Kendi iş yerlerini açabilir ya da fabrikalarda bakım onarım elemanı olarak istihdam edilebilirler. Büyük ölçekli işletmeler genellikle elerindeki standart kapsamında tanımlanan tüm görevleri yapan endüstriyel bakım-onarım elemanı istihdam ederken, küçük ölçekli işletmeler özellikle cihazların ayarını yapma, baskılı devre hazırlama gibi işleri bu hizmetleri veren elektronik bakım-onarım firmalarındansatınalmaktadır.
Görüntü ve ses sistemleri teknik elemanı , teknik servislerde, cihazların üretiminin yapıldığı fabrikalarda, bu sistemlerin yaygın olarak kullanıldığı büyük ölçekli firmalarınteknik departmanlarında çalışabilir veya kendi iş yerini açabilir .
Güvenlik sistemleri teknik elemanı, ülkemizde son yıllarda yaygınlaşan dallardan biridir. Bu konuda nitelikli elemana olan ihtiyaç sürekli artmaktadır. Güvenlik sistemleri konusunda çalışan firmalarda iş bulunabileceği gibi özel gayretlerle kendi işyerinizi de açabilirsiniz.
Haberleşme sistemleri teknik elemanı , değişik büyüklükteki iş yerlerinde çalışmaktadırlar. Genellikle kamu veya özel şirket, fabrika ve konutlarda haberleşme sistemleri kurmakta, kurulan haberleşme santralinin ve tesisatının bakım ve onarımını yapmakta, telefon makinelerini onarmaktadır. Büyük ölçekli işletmeler ve resmî kurumlardaki elektro-mekanik santrallerin ekonomik ömrünü tamamlaması ve küçük-orta ölçekli işletmelerde uygun maliyet, kolay kurulum ve kullanım kolaylıkları gibi nedenlerle gerek büyük ve gerek orta ölçekli işletmelerde mesleğin istihdam durumu giderek genişlemektedir.
Yüksek gerilim sistemleri teknik elemanı , bu alanda işbulma imkânları oldukça fazladır. Kamuya ve özel sektöre ait kurum ve kuruluşların orta ve yüksek gerilimle ilgili birimlerinde, elektrik santrallerinde, fabrikalarda, santrallerde, TEDAŞ, TEAŞ'ta ve son yıllarda yaygınlaşan özel enerji şirketlerinde iş bulabilir. Bu meslek, genellikle büyük ölçekli işletmeler bünyesinde yürütülmektedir. Her türlü binanın (konut, iş yerleri, bankalar, hastaneler, okullar, fabrikalar, tüneller, metrolar ) orta ve yüksek gerilim sistemlerini projesine uygun olarak döşemek, bakım ve onarımını yapmak bu mesleği icra edenlerin görev alanına girmektedir. İş yaşamında orta ve yüksek gerilim sistemleri tesisatçılığı olarak ayrı uzmanlık alanları mevcuttur. Mesleğin istihdam durumu, sanayinin gelişmesine bağlı olarak değişebilmektedir.
Elektrik-Elektronik alanında öğrenim gören öğrenciler, 2547 sayılı Kanunun 45. maddesine 4702 sayılı Kanun ile eklenen E bendi uyarınca mezun olduklarında sınavsız yerleştirilebilecekleri meslek yüksek okulu programları aşağıda belirtilmiştir.
Bu programlarda meslek yüksek okuluna devam eden öğrenciler, öğrenim süreleri sonunda girecekleri Dikey Geçiş Sınavı ile belirlenen kontenjandan faydalanarak lisans programlarına geçiş yapabilirler. Lisans öğrenimine başlama hakkını elde eden öğrencilere üniversiteleri tarafından Lisans Öğrenimine Hazırlık Programı uygulanır.
(Endüstri Meslek Lisesi)
(Anadolu Meslek Lisesi)
(Teknik Lise)
